20. yüzyılın en önemli tarih kuramcılarından biri olarak kabul edilen Kavram-Tarih (Begriffsgeschichte) okulunun kurucularından olan mütefekkir tarihçi Reinhart Koselleck’e (1923-2006) göre fiilen vuku bulan şey(vakıa-olay) ile bunların dil üzerinden tarihsel ifadelere veya söylemlere dönüşmesi arasında fark vardır.
“Fiilen vuku bulan şey, belli ki ona neden olan veya onu yorumlayan dilsel ifadeden daha fazlasıdır. Öldürme emri veya öldürmek için alınan ortak karar ya da ilkel öldürme çığlığı, öldürmenin kendisinin içerdiği şiddetle aynı değildir. Birbirine aşık bir çiftin kullandığı deyimler, iki insanın yaşadığı aşkın tümü değildir. Yazılı örgüt kuralları veya bu kuralların dilsel icra tarzları örgütün eylemleri ve etkinliğiyle aynı şey değildir. Olmakta olan tarihle, onun dilde mümkün kılınması arasında daima fark vardır…” (Koselleck, 2009)
Koselleck’in tespitini doğru kabul edersek, buna göre; Osmanlı Modernleşmesi veya Batılılaşma hareketleri şeklinde ifade edilen tarihsel hadiselerin reel durumu (gerçekte vuku bulanlar) ile kitaplarda anlatılanlar aynı olamayacaktır. Araya dilin ifade imkânları ile müelliflerin algı ve ifade kapasiteleri girecek tarihsel bir hüviyete bürünmek zorunda oldukları içinde yorumsal olacaklardır. Hali hazırda mevcut yayınlarda bunu görmekteyiz. Osmanlı modernleşmesi ve batılılaşma tarihi hususunda çalışma yapan tarihçilerimiz arasında –hem hadiselerin tespitinde hem de onların yorumlanmasında– belirgin farklar vardır.
Tarık Zafer Tunaya, Mete Tunçay, Hilmi Ziya Ülken, Niyazi Berkes, Şerif Mardin, Şükrü Hanioğlu, İsmail Kara, Mümtazer Türköne, Bedri Gencer gibi Osmanlı modernleşmesiyle ilgili çalışmalar yapan müelliflerin tespit ve yorumları farklılık arz etmektedir. Nesnel-objektif bir şekilde hadiseleri tüm gerçekliği ile (eski söyleyişle: mahiyet-i nefs-ül emriyesine uygun şekliyle) aktarmak mümkün gözükmemektedir.
Hem dilin ifade imkânının sınırlılığı hem de müellifin sübjektif kanaatlere sahip olması okurun zihninde de farklı algı ve fikirlerin oluşmasına sebebiyet vermektedir.
Bütün bunlardan sonra, kaynakların –tabir caizse– mütevatiren (1) naklettikleri tarihte vuku bulan gerçekleri şöyle sıralayabiliriz:
OSMANLI_MODERNLESMESI_BAGLAMINDA_BEDIUZZ
2018 2019 2020 Ahmet Mümtaz Taylan Baltasar Kormakur Bediüzzaman Chris Hemsworth Crime Drama Dermot Mulroney Diane Kruger Disleksi Dislexia Dizi Drama Emin Alper Enikonu Her Konu Extraction film Kenan İmirzalıoğlu Kendimce Kitap Kitap Tanıtımı Mehmet Özgür Melisa Sözen Müfit Kayacan Netflix Postmodern Romania Said Nursi Sam Hargrave Sam Sheppard Series Sessiz Oda Sinema Tema BALCI Tiyatro Turkey Türk Ugur BALCI Uğur Balcı Yalvaç Anadolu Lisesi Zerrin Tekindor zihni Zihni Açık İngilizce
